رابطه عفونت هلیکوباکتر پیلوری و کم خونی در زنان باردار

زمینه و هدف: کم خونی زنان در سنین باروری به خصوص زنان باردار دارای شیوع بسیار بالایی (50%) می باشد و عوارض جبران ناپذیر کم خونی بر نتیجه بارداری و مادر بر هیچ کس پوشیده نیست؛ چنانچه کم خونی مسئول 15-10% از کل مرگ های مادری می باشد. گزارش های متفاوت و متناقضی از نقش عفونت هلیکوباکترپیلوری در ایجاد کم خونی ارائه شده است. از طرف دیگر عفونت هلیکوباکتر پیلوری و عوارض کاملاً شناخته شده ناشی از این عفونت در کشورهای جهان سوم شیوع بالایی دارد؛ لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه عفونت هلیکوباکتر پیلوری با کم خونی، انجام شد. روش بررسی: مطالعه به روش تحلیلی گذشته نگر (موردـ شاهدی) روی 187 مادر باردار در سه ماهه سوم بارداری مراجعه کننده برای انجام مراقبت های دوران بارداری در سال 1385 به مراکز بهداشتی ـ درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی مشهد انجام شد. نمونه ها براساس میزان هموگلوبین سه ماهه اول مندرج در پرونده بهداشتی، به دو دسته کم خون (94 نفر) و غیر کم خون (93 نفر) تقسیم شدند. برای تمام نمونه ها پرسشنامه ای شامل اطلاعات دموگرافیک و سئوالات تغذیه ای تکمیل گردید. سپس برای کلیه نمونه ها در سه ماهه سوم بارداری، آزمایشات هموگلوبین، فریتین و هلیکوباکترپیلوری به روش الایزا و تیتراژ آنتی بادی علیه هلیکوباکترپیلوری از نوع igg انجام شد. نتایج حاصل با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و نسبت شانس) و آمار استنباطی (آزمون های t مستقل، 2، من ویتنی و تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و رگرسیون لجستیک) به وسیله نرم افزار spss (ویرایش 13) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سطح معنی داری 05/0 در نظر گرفته شد. نتایج: نتایج نشان داد که نمونه های مورد مطالعه از نظر سن، شغل، میزان تحصیلات، میزان تحصیلات همسر، شغل همسر، تعداد زایمان و عوامل اقتصادی اختلاف معنی داری نداشتند. بین دو گروه کم خون و غیر کم خون تفاوت آماری معنی داری در میزان ابتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری به دست آمد (01/0=p). همچنین میانگین هموگلوبین و فریتین سه ماهه سوم افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری نسبت به افراد سالم کمتر بود (001/0>p). از طرفی تغییرات میزان هموگلوبین سه ماهه اول و سوم در دو گروه سالم و مبتلا به عفونت هلیکو باکتر پیلوری با یکدیگر دارای اختلاف واضح آماری بود (001/0>p)، به طوریکه میزان هموگلوبین سه ماهه سوم افراد مبتلا به عفونت هلیکو باکتر پیلوری نسبت به سه ماهه اول آنها با وجود مصرف آهن مکمل افزایش محسوسی نداشت. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش حاضر که بین ابتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری و کم خونی در زنان باردار رابطه وجود دارد؛ بنابراین گنجاندن آزمایش عفونت هلیکوباکترپیلوری در مشاوره های قبل از بارداری خصوصاً در زنان با سابقه کم خونی و کم خونی های مقاوم به درمان امری معقولانه و اقتصادی به نظر می رسد.